Nguồn gốc của len và các ứng dụng từ len có thể bạn chưa biết?

[Tran Thuy]

Sử dụng len đã nhiều thế bạn đã tự hỏi nó bắt nguồn từ đâu chưa? Hôm nay Thetis sẽ cùng bạn tìm hiểu về chúng nhé.

Nguồn gốc của vải len
Len (bắt nguồn từ từ tiếng Pháp là: laine) là một loại sợi dệt thu được từ lông động vật như cừu dê, lạc đà,… Len cung cấp nguyên liệu để dệt, đan, chế tạo các loại áo len, găng tay, mũ, khăn,…. giúp giữ ấm cho cơ thể. Tuy nhiên với nhu cầu sử dụng cao, có rất nhiều loại len làm từ nguồn tự nhiên khác. Từ sợi thực vật như bông, lanh, tre, gai dầu, Hibiscus cannabinus,…. Hay còn có cả sợi nhân tạo như Acrylic, Polyeste,..

Len chính là loại chất liệu đầu tiên làm quần áo có nguồn gốc xơ gốc động vật. Len được nhiều nhà khoa học cho là đã xuất hiện từ thời đồ đá. Khi con người săn thú lấy thịt để ăn, dùng lông để giữ ấm. Len xuất hiện khoảng 4000 năm trước công nguyên tại vùng Địa Trung Hải. Các hỗn hợp xơ len được thu từ lông cừu hoặc cả da được đem đi loại bỏ tạp chất, xe sợi và dệt thành vải.

Len mang đến lợi ích tuyệt vời vào mùa đông lạnh giá.

Sau khi thuần hóa được loài cừu, họ nuôi chúng để lấy lông làm sợi. Việc buôn bán len trở nên nở rộ từ suốt thế kỳ XX-XI. Khi đó, Anh được coi là nước có sản lượng cừu lớn nhất. Nhưng đứng đầu về khả năng sản xuất sợi lại là Bỉ. Chính vì điều này, Bỉ thường nhập thô lông cừu để sản xuất và xuất khẩu thành phẩm sang Anh.

Từ đó, len trở thành mặt hàng tiềm năng và phổ biến rộng rãi trên toàn thế giới. Hiện Úc đang đứng đầu về sản lượng cừu ước tính khoảng 1 tỷ con. Các nước có sản lượng xếp sau liền kề là Argentine, Mỹ và New Zealand.

Các loại len phổ biến
Trong thực tế thì có nhiều loại len và chất lượng của chúng khác nhau. Nhưng phổ biến nhất vẫn là các loại sau đây:[1]

• Len lông cừu thường: Loại len này được lấy từ những đàn cừu đã thay lông được một lần. So với len thường thì len lông cừu mềm mại và đàn hồi tốt hơn. Vậy nên, chúng sẽ ấm và bền hơn.
• Len Cashmere: Loại len này được lấy từ lớp lông tơ của dê Kashmir (hay còn được gọi là Cashmere) trong đợt thay lông mùa xuân. Để tách được lớp lông này thì người ta phải hoàn toàn làm thủ công bằng tay. Len Cashmere có khả năng cách nhiệt gấp 8 lần so với len thường, giúp nó giữ ấm vào mùa đông. Đây còn là một loại len siêu nhẹ. Len Cashmere có giá thành đắt nhất trong các loại len.
• Len Angora hoặc còn gọi là Mohair: Loại len này có nguồn gốc từ thỏ Angora. Sợi len loại này mềm, mịn, mỏng và rất bông. Tuy nhiên, nó không đủ độ bền cần thiết nên khi được sử dụng trong sản xuất thì người ta thường pha thêm các thành phần len, sợi khác.
• Len lông cừu Merino: Có nguồn gốc từ giống cừu đặc biệt nhất, len Merino mềm nhất trong các loại len lông cừu. Các sản phẩm may mặc có nguồn gốc từ len lông cừu Merino được người dùng đặc biệt ưa chuộng vì nó có khả năng giữ nhiệt tuyệt vời, bền đẹp và không gây khó chịu cho da.
• Len Alpaca: Đây là một loài động vật thuộc họ lạc đà Nam Mỹ. Lông Alpaca rất giống với len và cũng được sử dụng trong ngành dệt, may. Loại lông này mềm như Cashmere và nhẹ hơn lông cừu thông thường. Lông Alpaca giữ nhiệt tốt, mềm và bền.
• Len Vicuña: Đây là loại len hiếm nhất và đắt nhất thế giới. Lông lạc đà Vicuña vô cùng ấm. Lý do len Vicuña đắt đỏ vì mỗi con thú chỉ cho ra 200 gram lông, và chỉ được thu hoạch lông hai năm một lần.

Ứng dụng của vải len
Nói đến len thì đến 90% nghĩ đến công dụng làm quần áo giữ ấm vào mùa đông. Nhưng thực sự chất liệu này còn mang lại điều kỳ diệu hơn thế. Người tả chỉ cần một chiếc áo len lông cừu khi ngày nắng gắt, đêm lại lạnh thấu xương. Vì sao ư? Mặc chiếc áo len ban ngày có thể tránh cái nóng từ bên ngoài, thoát ẩm cho cơ thể. Ban đêm, áo len giữ lại nhiệt bên trong, ngăn giá buốt, gió lạnh. Vì thế, áo len không chỉ để giữ ấm mà còn ngăn tác động của nhiệt độ môi trường xâm nhập. Vậy, phải hiểu rằng sản phẩm len là để giữ nhiệt chứ không chỉ bó gọn chỉ giữ ấm.

Ứng dụng len trong lĩnh vực may mặc
Trong ngành công nghiệp may mặc, vải len vẫn giữ được vai trò từ thuở sơ khai. Đó chính là giữ nhiệt cho cơ thể bằng các sản phẩm như áo len, áo khoác, váy liền, chân váy,… Sự phát triển của công nghệ giúp các mẫu thời trang len trông đa dạng hơn. Các kiểu dáng bắt mắt và hợp thời hơn. Điển hình như áo len nữ lệch vai, cardigan kiểu cách,….

Len trong lĩnh vực may mặc

Tất nhiên là không thể bỏ qua những sản phẩm kinh điển như khăn choàng, mũ len, bít tất, gang tay,…

Ở một số nước, len thường được quy định dành cho hàng may mặc cho các nhân viên cứu hỏa, binh sĩ,.. Hay những người khác trong các ngành nghề mà họ được tiếp xúc với khả năng cháy, nổ.

Lĩnh vực nội thất
Ngày này, len được ứng dụng để sản xuất đồ dung nội thất để đáp ứng thị hiếu đa dạng của người dùng. Sau khi phân loại xơ len sẽ được lựa chọn để phù hợp với giá thành và mục đích sử dụng.

Len ứng dụng trong lĩnh vực nội thất

Len chất lượng thấp được làm thảm, phụ gia xây dựng cho các chi tiết cách nhiệt, điện.

Len chất lương trung bình được ứng dụng làm vải bọc sofa, chăn, rèm cửa,…Một số sản phẩm khác: gối, đệm, chăn lông cừu, bọc đèn ngủ, tranh ảnh,…

Rèm của bằng len



Đồ Handmade: Không phải ngẫu nhiên trở thành hẳn một lĩnh vực riêng, đồ handmade làm từ len vô cùng phổ biến và phát triển rộng rãi. Từ những cá nhân có thể làm tự phát cho đến trở thành một câu lạc bộ và người ta có thể kiếm được thu nhập cao từ đồ handmade làm từ len.

Những sản phẩm handmade từ vải len như là: khăn len đan, mũ, giỏ đổ, gấu bông, hoa tai, vòng cổ,….