Trầm cảm gây tăng cân: Vì sao?

[khangtmdrip]

Trầm cảm không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn tác động mạnh mẽ đến cân nặng. Nhiều người bị trầm cảm gây tăng cân mà không hiểu rõ nguyên nhân, khiến họ rơi vào vòng luẩn quẩn giữa tâm lý tiêu cực và tình trạng thừa cân. Vậy vì sao trầm cảm lại làm tăng cân, và làm thế nào để kiểm soát hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.

1. Trầm cảm ảnh hưởng đến cân nặng như thế nào?

Trầm cảm có thể khiến một số người sụt cân do chán ăn, nhưng cũng có nhiều người lại tăng cân mất kiểm soát. Điều này xảy ra do sự thay đổi trong hoạt động của não bộ, hormone và thói quen sinh hoạt. Dưới đây là những nguyên nhân chính khiến trầm cảm gây tăng cân:

2. Tại sao trầm cảm khiến bạn tăng cân?
2.1. Căng thẳng làm tăng hormone Cortisol

Cortisol là hormone căng thẳng do tuyến thượng thận tiết ra. Khi bị trầm cảm, cơ thể sản xuất nhiều cortisol hơn, dẫn đến:

• Tích tụ mỡ thừa, đặc biệt là ở vùng bụng.
• Kích thích cảm giác thèm ăn, nhất là thực phẩm giàu tinh bột và đường.
• Làm chậm quá trình trao đổi chất, khiến cơ thể đốt ít calo hơn.

Đây là lý do vì sao người bị trầm cảm dễ tăng cân, ngay cả khi họ không ăn quá nhiều.

2.2. Thèm ăn thực phẩm giàu calo

Khi trầm cảm, não bộ có xu hướng tìm kiếm sự thoải mái từ thực phẩm, đặc biệt là đồ ngọt, thức ăn nhanh, và thực phẩm giàu carbohydrate. Những thực phẩm này giúp kích thích sản xuất serotonin – hormone tạo cảm giác hạnh phúc tạm thời.


Tuy nhiên, việc ăn quá nhiều thực phẩm giàu calo mà không kiểm soát dễ dẫn đến tăng cân nhanh chóng.

2.3. Thiếu động lực tập luyện

Người bị trầm cảm thường mất năng lượng, uể oải, không muốn vận động. Việc giảm hoạt động thể chất làm tiêu hao ít calo hơn, dẫn đến tích tụ mỡ thừa.


Hậu quả:

• Cơ thể dễ bị béo phì.
• Khả năng trao đổi chất giảm.
• Khó khăn trong việc giảm cân sau này.

2.4. Rối loạn giấc ngủ ảnh hưởng đến cân nặng

Trầm cảm có thể khiến người bệnh mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều, cả hai đều ảnh hưởng đến cân nặng:

• Thiếu ngủ làm tăng cảm giác thèm ăn và giảm kiểm soát việc ăn uống.
• Ngủ nhiều làm giảm mức độ vận động, khiến cơ thể tích mỡ nhiều hơn.

Ngủ không đủ hoặc quá nhiều đều có thể gây tăng cân.

2.5. Dùng thuốc điều trị trầm cảm

Một số loại thuốc chống trầm cảm có tác dụng phụ khiến người bệnh thèm ăn hơn, giữ nước và làm chậm trao đổi chất, từ đó gây tăng cân. Các nhóm thuốc thường gây tăng cân bao gồm:

• Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin (SSRI) như Paroxetine, Fluoxetine.
• Thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCA) như Amitriptyline, Nortriptyline.

Nếu bạn nghi ngờ thuốc điều trị làm tăng cân, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh phù hợp.

3. Làm thế nào để kiểm soát cân nặng khi bị trầm cảm?

Dưới đây là một số cách giúp kiểm soát cân nặng khi bạn đang đối mặt với trầm cảm:

3.1. Điều chỉnh chế độ ăn uống

• Tăng cường protein nạc (thịt gà, cá, trứng, đậu hũ) giúp duy trì cơ bắp và hạn chế cảm giác đói.
• Bổ sung chất xơ từ rau xanh, trái cây để cải thiện tiêu hóa và kiểm soát cân nặng.
• Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ngọt, nước ngọt có ga.
• Uống đủ nước để giúp quá trình trao đổi chất diễn ra hiệu quả.

3.2. Vận động nhẹ nhàng

• Bắt đầu với những bài tập nhẹ như đi bộ, yoga, thiền để giảm căng thẳng và giúp đốt cháy calo.
• Tập thể dục ít nhất 30 phút/ngày, duy trì 4 - 5 ngày/tuần.
• Tham gia các hoạt động ngoài trời giúp tinh thần thư giãn, cải thiện tâm trạng.

3.3. Cải thiện giấc ngủ

• Đi ngủ đúng giờ, hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ.
• Tạo không gian ngủ yên tĩnh, thoáng mát.
• Nếu bị mất ngủ kéo dài, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp.

3.4. Kiểm soát căng thẳng

• Học cách thư giãn bằng cách thiền định, viết nhật ký, nghe nhạc nhẹ.
• Gặp gỡ bạn bè, người thân để chia sẻ cảm xúc, giảm căng thẳng.
• Tránh căng thẳng kéo dài vì nó có thể kích thích ăn uống không kiểm soát.

3.5. Theo dõi cân nặng và tìm sự hỗ trợ

• Kiểm tra cân nặng định kỳ nhưng không quá ám ảnh với con số trên cân.
• Nếu cảm thấy khó khăn, hãy nhờ đến chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ tâm lý để được hỗ trợ.

4. Kết luận

Trầm cảm gây tăng cân là vấn đề phổ biến do thay đổi hormone, thói quen ăn uống, giấc ngủ và mức độ vận động. Việc tăng cân không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn làm trầm trọng thêm tình trạng trầm cảm. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát cân nặng bằng cách duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện thường xuyên và cải thiện tâm lý. Hãy nhớ rằng, giảm cân không phải là mục tiêu duy nhất – quan trọng hơn là bạn cần chăm sóc tốt sức khỏe tinh thần và thể chất của mình.