Phát hiện bệnh đốm trắng trên tôm ở giai đoạn sớm có ý nghĩa quyết định quan trọng đến việc khả năng kiểm soát và hạn chế giảm những thiệt hại cho người nuôi tôm. Tuy nhiên, các bệnh đốm trắng trên tôm có thể xuất hiện do nhiều tác nhân khác nhau, đòi hỏi bà con phải có kiến thức để phân biệt chính xác. Bài viết này của Khai Nhật sẽ hướng dẫn chi tiết cách nhận biết các dấu hiệu đặc trưng và phân biệt ba nguyên nhân phổ biến gây bệnh đốm trắng – do virus, vi khuẩn hay môi trường – từ đó đưa ra hướng xử lý phù hợp và kịp thời
3 tác nhân quan trọng khiến tôm gây ra bệnh đốm trắng. (Nguồn: Ảnh tham khảo)
3 tác nhân chính gây ra bệnh đốm trắng ở tôm:
Bệnh đốm trắng trên tôm là một mối hiểm họa lớn, gây ra bởi ba nguyên nhân chính:
• Virus WSSV:
Bệnh đốm trắng trên tôm do virus WSSV. (Ảnh sưu tầm)
Là tác nhân gây bệnh nguy hiểm nhất, thuộc họ Nimaviridae, gây bệnh cấp tính với độc lực cực cao, có thể khiến tôm chết trong vòng 2-3 ngày.
Đặc điểm đốm trắng: Đốm thường dày đặc, kích thước đồng đều từ 0,5 – 2,0 mm, nằm bên trong vỏ, và có một điểm đen ở giữa. Khi bệnh tiến triển, đốm trắng lan rộng ra khắp cơ thể tôm, và những phần vỏ giáp bị nhiễm bệnh có thể dễ dàng bị bóc ra.
◦ Hành vi tôm: Ban đầu tôm ăn nhiều nhưng sau đó giảm dần, kèm theo hiện tượng bơi lờ đờ ở mặt nước hoặc dạt vào bờ ao.
◦ Tình trạng thân: Thịt tôm có dấu hiệu hơi đục. Thân tôm có thể có màu hồng tím đặc trưng.
◦ Tốc độ lây lan và tử vong: Bệnh lây lan rất nhanh và gây chết hàng loạt, có thể lên đến 100% trong vòng 3 – 5 ngày.
◦ Thời điểm xuất hiện: Thường xuất hiện từ 1 – 2 tháng sau khi thả nuôi.
• Vi khuẩn BWSS:
Bệnh đốm trắng trên tôm do vi khuẩn BWSS. (Ảnh sưu tầm)
Do vi khuẩn thuộc họ Bacillaceae gây ra, với các đốm trắng mờ đục, rải rác trên vỏ tôm, thường ít ảnh hưởng sâu vào mô bên trong.
◦ Đặc điểm đốm trắng: Xuất hiện các đốm trắng mờ đục, hình dạng tròn nhỏ với phần giữa rỗng. Những đốm trắng này phân bố rải rác khắp cơ thể nhưng mật độ thấp hơn so với đốm do virus. Chúng chủ yếu nằm ở bề mặt vỏ, ít tác động đến các mô bên trong.
◦ Hành vi tôm: Khi bệnh ở mức độ nhẹ, tôm vẫn tiếp tục ăn mồi, nhưng quá trình lột vỏ diễn ra chậm hơn và tốc độ tăng trưởng giảm. Tôm bị bám rong và mang bẩn.
◦ Tình trạng thân: Lớp vỏ tôm có thể bị ăn mòn và mất đi màu sắc đặc trưng.
◦ Tỷ lệ chết: Một số tôm mắc bệnh nặng có thể chết rải rác, không chết hàng loạt như do virus.
◦ Chẩn đoán: Cần soi chiếu mô dưới kính hiển vi và áp dụng kỹ thuật PCR để xác định sự hiện diện của vi khuẩn BWSS.
• Bệnh đốm trắng do Môi trường:
Bệnh đốm trắng trên tôm do môi trường. (Ảnh sưu tầm)
Xảy ra do mất cân bằng các yếu tố môi trường nước như pH cao kéo dài và hàm lượng Ca²⁺, Mg²⁺ tăng quá mức, dẫn đến hình thành các đốm vôi trên vỏ tôm
◦ Đặc điểm đốm trắng: Các đốm trắng (đốm vôi) xuất hiện trên phần vỏ đầu ngực hoặc sống lưng.
◦ Hành vi tôm: Tôm không có hiện tượng tấp bờ và vẫn khỏe mạnh, ăn uống đều đặn.
◦ Tình trạng thân: Quá trình lột xác diễn ra chậm hơn bình thường, khiến tôm phát triển chậm.
◦ Nguyên nhân gốc rễ: Do trong quá trình cải tạo ao sử dụng lượng lớn vôi, làm độ pH tăng cao kéo dài (thường dao động từ 8 trở lên, thậm chí có thể đạt đến 8.7), và hàm lượng Ca²⁺, Mg²⁺ trong nước cũng tăng cao.
Cách phòng ngừa và xử lý sơ bộ theo nguyên nhân
• Phòng ngừa chung: Luôn ưu tiên phòng bệnh tổng hợp, đặc biệt là với bệnh do virus vì hiện chưa có phương pháp điều trị hiệu quả. Điều này bao gồm cải tạo ao kỹ lưỡng, kiểm soát nguồn nước, chọn con giống sạch bệnh và quản lý môi trường ao nuôi tốt.
• Xử lý đốm trắng do virus WSSV:
◦ Khẩn cấp: Thông báo cho cơ quan chức năng, cách ly ao, thu hoạch sớm nếu tôm đạt kích cỡ thương phẩm.
◦ Tiêu hủy: Chôn tôm chết với vôi bột, không vứt ra môi trường. Đối với tôm nhỏ bệnh nặng, dùng Formol (50-70 ppm) hoặc Chlorine (50-100 ppm) để diệt virus.
◦ Phục hồi: Cho ao nghỉ 1-2 tháng và thả cá rô phi để tiêu diệt ký chủ trung gian.
• Xử lý đốm trắng do vi khuẩn BWSS:
◦ Kiểm soát môi trường: Cần kiểm soát mật độ vi khuẩn trong ao, cải thiện chất lượng nước, loại bỏ chất hữu cơ dư thừa và cắt tảo.
◦ Tăng cường sức đề kháng: Bổ sung vitamin C, men vi sinh, khoáng chất và thuốc bổ gan vào thức ăn cho tôm.
• Xử lý đốm trắng do môi trường:
◦ Thay nước: Giảm hàm lượng Ca²⁺ và Mg²⁺, từ đó hạ độ cứng của nước.
◦ Kiểm soát pH: Đưa pH về mức lý tưởng từ 7,5 đến 7,8.
◦ Dinh dưỡng và khoáng chất: Đảm bảo tôm được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và sử dụng các hỗn hợp khoáng để kích thích lột xác.
◦ Hạn chế vôi: Không nên bón vôi quá liều trong quá trình cải tạo ao.
Trên đây là toàn bộ thông tin hữu ích mà công ty tnhh Khai Nhật muốn chia sẻ về 3 tác nhân thường gặp ở trên tôm. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bà con nắm bắt được kiến thức và có phương pháp điều trị bệnh cho đàn tôm cá của mình một cách hiệu quả và giữ cho chúng luôn khỏe mạnh.
Khi có nhu cầu mua thuốc sát trùng hoặc men vi sinh cho tôm thì liên hệ ngay cho Khai Nhật qua Hotline 0965.025.702 nhé!
3 tác nhân quan trọng khiến tôm gây ra bệnh đốm trắng. (Nguồn: Ảnh tham khảo)
3 tác nhân chính gây ra bệnh đốm trắng ở tôm:
Bệnh đốm trắng trên tôm là một mối hiểm họa lớn, gây ra bởi ba nguyên nhân chính:
• Virus WSSV:
Bệnh đốm trắng trên tôm do virus WSSV. (Ảnh sưu tầm)
Là tác nhân gây bệnh nguy hiểm nhất, thuộc họ Nimaviridae, gây bệnh cấp tính với độc lực cực cao, có thể khiến tôm chết trong vòng 2-3 ngày.
Đặc điểm đốm trắng: Đốm thường dày đặc, kích thước đồng đều từ 0,5 – 2,0 mm, nằm bên trong vỏ, và có một điểm đen ở giữa. Khi bệnh tiến triển, đốm trắng lan rộng ra khắp cơ thể tôm, và những phần vỏ giáp bị nhiễm bệnh có thể dễ dàng bị bóc ra.
◦ Hành vi tôm: Ban đầu tôm ăn nhiều nhưng sau đó giảm dần, kèm theo hiện tượng bơi lờ đờ ở mặt nước hoặc dạt vào bờ ao.
◦ Tình trạng thân: Thịt tôm có dấu hiệu hơi đục. Thân tôm có thể có màu hồng tím đặc trưng.
◦ Tốc độ lây lan và tử vong: Bệnh lây lan rất nhanh và gây chết hàng loạt, có thể lên đến 100% trong vòng 3 – 5 ngày.
◦ Thời điểm xuất hiện: Thường xuất hiện từ 1 – 2 tháng sau khi thả nuôi.
• Vi khuẩn BWSS:
Bệnh đốm trắng trên tôm do vi khuẩn BWSS. (Ảnh sưu tầm)
Do vi khuẩn thuộc họ Bacillaceae gây ra, với các đốm trắng mờ đục, rải rác trên vỏ tôm, thường ít ảnh hưởng sâu vào mô bên trong.
◦ Đặc điểm đốm trắng: Xuất hiện các đốm trắng mờ đục, hình dạng tròn nhỏ với phần giữa rỗng. Những đốm trắng này phân bố rải rác khắp cơ thể nhưng mật độ thấp hơn so với đốm do virus. Chúng chủ yếu nằm ở bề mặt vỏ, ít tác động đến các mô bên trong.
◦ Hành vi tôm: Khi bệnh ở mức độ nhẹ, tôm vẫn tiếp tục ăn mồi, nhưng quá trình lột vỏ diễn ra chậm hơn và tốc độ tăng trưởng giảm. Tôm bị bám rong và mang bẩn.
◦ Tình trạng thân: Lớp vỏ tôm có thể bị ăn mòn và mất đi màu sắc đặc trưng.
◦ Tỷ lệ chết: Một số tôm mắc bệnh nặng có thể chết rải rác, không chết hàng loạt như do virus.
◦ Chẩn đoán: Cần soi chiếu mô dưới kính hiển vi và áp dụng kỹ thuật PCR để xác định sự hiện diện của vi khuẩn BWSS.
• Bệnh đốm trắng do Môi trường:
Bệnh đốm trắng trên tôm do môi trường. (Ảnh sưu tầm)
Xảy ra do mất cân bằng các yếu tố môi trường nước như pH cao kéo dài và hàm lượng Ca²⁺, Mg²⁺ tăng quá mức, dẫn đến hình thành các đốm vôi trên vỏ tôm
◦ Đặc điểm đốm trắng: Các đốm trắng (đốm vôi) xuất hiện trên phần vỏ đầu ngực hoặc sống lưng.
◦ Hành vi tôm: Tôm không có hiện tượng tấp bờ và vẫn khỏe mạnh, ăn uống đều đặn.
◦ Tình trạng thân: Quá trình lột xác diễn ra chậm hơn bình thường, khiến tôm phát triển chậm.
◦ Nguyên nhân gốc rễ: Do trong quá trình cải tạo ao sử dụng lượng lớn vôi, làm độ pH tăng cao kéo dài (thường dao động từ 8 trở lên, thậm chí có thể đạt đến 8.7), và hàm lượng Ca²⁺, Mg²⁺ trong nước cũng tăng cao.
Cách phòng ngừa và xử lý sơ bộ theo nguyên nhân
• Phòng ngừa chung: Luôn ưu tiên phòng bệnh tổng hợp, đặc biệt là với bệnh do virus vì hiện chưa có phương pháp điều trị hiệu quả. Điều này bao gồm cải tạo ao kỹ lưỡng, kiểm soát nguồn nước, chọn con giống sạch bệnh và quản lý môi trường ao nuôi tốt.
• Xử lý đốm trắng do virus WSSV:
◦ Khẩn cấp: Thông báo cho cơ quan chức năng, cách ly ao, thu hoạch sớm nếu tôm đạt kích cỡ thương phẩm.
◦ Tiêu hủy: Chôn tôm chết với vôi bột, không vứt ra môi trường. Đối với tôm nhỏ bệnh nặng, dùng Formol (50-70 ppm) hoặc Chlorine (50-100 ppm) để diệt virus.
◦ Phục hồi: Cho ao nghỉ 1-2 tháng và thả cá rô phi để tiêu diệt ký chủ trung gian.
• Xử lý đốm trắng do vi khuẩn BWSS:
◦ Kiểm soát môi trường: Cần kiểm soát mật độ vi khuẩn trong ao, cải thiện chất lượng nước, loại bỏ chất hữu cơ dư thừa và cắt tảo.
◦ Tăng cường sức đề kháng: Bổ sung vitamin C, men vi sinh, khoáng chất và thuốc bổ gan vào thức ăn cho tôm.
• Xử lý đốm trắng do môi trường:
◦ Thay nước: Giảm hàm lượng Ca²⁺ và Mg²⁺, từ đó hạ độ cứng của nước.
◦ Kiểm soát pH: Đưa pH về mức lý tưởng từ 7,5 đến 7,8.
◦ Dinh dưỡng và khoáng chất: Đảm bảo tôm được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và sử dụng các hỗn hợp khoáng để kích thích lột xác.
◦ Hạn chế vôi: Không nên bón vôi quá liều trong quá trình cải tạo ao.
Trên đây là toàn bộ thông tin hữu ích mà công ty tnhh Khai Nhật muốn chia sẻ về 3 tác nhân thường gặp ở trên tôm. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bà con nắm bắt được kiến thức và có phương pháp điều trị bệnh cho đàn tôm cá của mình một cách hiệu quả và giữ cho chúng luôn khỏe mạnh.
Khi có nhu cầu mua thuốc sát trùng hoặc men vi sinh cho tôm thì liên hệ ngay cho Khai Nhật qua Hotline 0965.025.702 nhé!
Vận hành bởi Trương Anh Vũ® 
Trung Nghĩa, Hòa Ninh, Hòa Vang, Tp Đà Nẵng, Việt Nam 
