Thoát vị đĩa đệm là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

[harucojp]

Trong các bệnh lý về xương khớp, thoát vị đĩa đệm là một trong những tình trạng phổ biến và gây nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Vậy thoát vị đĩa đệm là gì, nguyên nhân do đâu, dấu hiệu nhận biết ra sao và cách điều trị như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để có cái nhìn tổng quan và biết cách phòng ngừa hiệu quả.



Thoát vị đĩa đệm là gì?

Thoát vị đĩa đệm là tình trạng nhân nhầy bên trong đĩa đệm cột sống bị tràn ra ngoài, chèn ép vào rễ thần kinh hoặc ống sống, gây ra các cơn đau, tê bì và hạn chế vận động.


Đĩa đệm là một cấu trúc nằm giữa hai đốt sống, có chức năng như bộ giảm xóc giúp cột sống vận động linh hoạt. Khi bị tác động bởi lực quá mạnh, tư thế sai lệch kéo dài hoặc do lão hóa, lớp bao xơ bên ngoài đĩa đệm có thể bị rách, khiến nhân nhầy bên trong thoát ra ngoài — đó chính là hiện tượng thoát vị đĩa đệm.



Nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm

Có nhiều yếu tố dẫn đến thoát vị đĩa đệm, bao gồm:

• Lão hóa tự nhiên: Theo tuổi tác, đĩa đệm dần mất đi độ đàn hồi, dễ bị nứt, rách.
• Chấn thương hoặc tai nạn: Va chạm mạnh vào cột sống có thể gây rách bao xơ đĩa đệm.
• Mang vác nặng sai cách: Bê vật nặng, cúi người đột ngột là nguyên nhân phổ biến gây thoát vị.
• Tư thế ngồi, làm việc sai: Ngồi nhiều, ngồi cong lưng, làm việc văn phòng sai tư thế trong thời gian dài.
• Thừa cân, béo phì: Làm tăng áp lực lên cột sống.
• Di truyền: Một số người có cấu trúc đĩa đệm yếu bẩm sinh.

Triệu chứng thoát vị đĩa đệm

Tùy vào vị trí thoát vị (cổ, lưng, thắt lưng), các triệu chứng thoát vị đĩa đệm có thể khác nhau, bao gồm:


1. Đau nhức kéo dài

• Đau âm ỉ hoặc dữ dội ở vùng cổ, vai gáy, lưng, thắt lưng.
• Cơn đau tăng khi vận động mạnh, ho, hắt hơi, hoặc ngồi lâu.

2. Tê bì, châm chích

• Cảm giác tê buốt, như kiến bò ở tay, chân hoặc mông, đặc biệt dọc theo đường đi của rễ thần kinh bị chèn ép.

3. Giảm khả năng vận động

• Khó cúi người, quay đầu, xoay hông hoặc đi lại bình thường.
• Trường hợp nặng có thể yếu liệt cơ bắp, mất cảm giác.

4. Rối loạn cơ tròn

• Nếu thoát vị nặng, người bệnh có thể không kiểm soát được tiểu tiện hoặc đại tiện – dấu hiệu nguy hiểm cần cấp cứu ngay.

Thoát vị đĩa đệm có nguy hiểm không?

Nếu không được điều trị kịp thời, thoát vị đĩa đệm có thể dẫn đến:

• Teo cơ, yếu liệt chi, đặc biệt là chân.
• Mất khả năng lao động, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày.
• Rối loạn thần kinh thực vật, rối loạn cảm giác.
• Tăng nguy cơ thoái hóa cột sống sớm.

Do đó, nhận biết sớm triệu chứng và có phương pháp điều trị phù hợp là vô cùng quan trọng.



Các phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm

Hiện nay, việc điều trị thoát vị đĩa đệm bao gồm nhiều phương pháp khác nhau, tùy theo mức độ và giai đoạn bệnh:


1. Điều trị nội khoa (không phẫu thuật)

• Dùng thuốc giảm đau, kháng viêm, giãn cơ theo chỉ định của bác sĩ.
• Vật lý trị liệu: Kéo giãn cột sống, trị liệu bằng sóng xung kích, điện xung,...
• Tập phục hồi chức năng: Các bài tập kéo giãn, yoga trị liệu giúp giảm chèn ép.
• Chườm nóng/lạnh và massage giúp thư giãn cơ, giảm đau tức thời.

2. Điều trị bằng y học cổ truyền

• Châm cứu, bấm huyệt, cấy chỉ – giúp giảm đau, thông kinh lạc, cải thiện vận động.
• Dùng thuốc đông y để tăng cường khí huyết, phục hồi đĩa đệm.

3. Phẫu thuật

Chỉ định khi:

• Điều trị bảo tồn không hiệu quả sau 6 tháng.
• Có biểu hiện yếu liệt, rối loạn cơ tròn, mất cảm giác.
• Phẫu thuật có thể là cắt bỏ đĩa đệm, thay đĩa đệm nhân tạo hoặc cố định đốt sống.

Biện pháp phòng ngừa thoát vị đĩa đệm

Phòng bệnh hơn chữa bệnh, bạn có thể phòng tránh thoát vị đĩa đệm bằng cách:

• Ngồi đúng tư thế, tránh gù lưng hoặc cúi quá thấp.
• Tập luyện thể dục nhẹ nhàng hằng ngày, đặc biệt là bơi, đi bộ, yoga.
• Tránh mang vác vật nặng sai cách.
• Kiểm soát cân nặng để giảm áp lực lên cột sống.
• Bổ sung canxi, collagen, vitamin D hỗ trợ sức khỏe xương khớp.

Kết luận

Thoát vị đĩa đệm là gì? – Đó là một bệnh lý cột sống phổ biến nhưng hoàn toàn có thể điều trị và phòng tránh nếu phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách. Hãy chú ý đến các dấu hiệu bất thường của cơ thể, duy trì lối sống lành mạnh và bảo vệ cột sống của bạn ngay từ hôm nay để có một cuộc sống khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.